Demokraside kriz, artan işsizlik ve yükselen Hindu milliyetçiliği: Hindistan’da seçim maratonu

https://medyascope.tv/2024/04/19/spektrum-3-demokraside-kriz-artan-issizlik-ve-yukselen-hindu-milliyetciligi-hindistanda-secim-maratonu/

Spektrum #3 |

Demokraside kriz, artan işsizlik ve yükselen Hindu milliyetçiliği: Hindistan’da seçim maratonu

19 Nisan 2024 Cuma

Burak Siperli

Medyascope’un haftalık dünya podcasti Spektrum’un yeni bölümü yayında! Uzun bir bayram arası sonrası bu hafta ele alacağımız konu Hindistan genel seçimi. Dış Haberler Editörü Burak Siperli, Hindistan’daki genel seçimi bütün detayıyla değerlendiriyor. Gazeteci Madhuvanthti Srinivasan ise Hindistan’ın nabzını tutuyor ve ülkedeki seçim atmosferini değerlendiriyor. Hindistan seçimleri hakkında merak ettiğiniz her şey bu podcast programında.

 

Medyascope’un haftalık dünya podcasti Spektrum’dan herkese merhaba! Ben, Burak Siperli. Uzun bir bayram arasından sonra tekrar Spektrum’dasınız.

 

Dünyanın en kalabalık seçimi izliyoruz. Hindistan’da genel seçim 19 Nisan Cuma günü yani bugün itibariyle başlıyor ve seçimlerin altı hafta sürmesi bekleniyor. Bugün de konumuz Dünyanın en büyük demokrasisi ve en kalabalık seçimiyle gündemimize oturan Hindistan. Hindistan seçimlere nasıl hazırlandı? Seçim neden altı hafta sürecek? Hindistan seçimi dünya için neden önemli? Bunlar gibi daha nice soruları bugün bu podcast programında konu edineceğiz.

Bugüne özel bir uzman görüşümüz de olacak. Gazeteci Madhuvanthti Srinivasan. Srinivasan bize her yönüyle Hindistan genel seçimini ve Hindistan’daki atmosferi anlatacak. Bununla birlikte kendisinden gelecekte Hindistan’ı nelerin beklediğini de dinleyeceğiz.

 

Oy kullanma süreci neden bu kadar uzun sürüyor?

Önce herkesin merak ettiği o soruyla başlayalım. Hindistan’da oy kullanma süreci neden bu kadar uzun sürüyor?

En basit ifadeyle, Hindistan oldukça kalabalık bir ülke. Elbette Dünyanın en büyük demokrasisi, bu kalabalığın oy vermesiyle ilgilenebilmek için de uygun bir süreç yürütmeye çalışıyor. Bu sürece göre Hindistan’da halk sandık başına farklı bölgelerde ve yedi farklı tarihte gidecek.

Oylamanın aşamalı olmasının nedeni, ülke genelinde oy kullanma merkezlerinin güvenliğini sağlayacak yeterli güvenlik personelinin görevlendirilmesinin zorluğu. Aşamalı oylama sayesinde bir güvenlik, birden fazla bölgede görevlendirilebilecek.

Seçimler 19 Nisan, 26 Nisan, 7 Mayıs, 13 Mayıs, 20 Mayıs ve son olarak da 1 Haziran’da gerçekleşecek.

Bu kadar kalabalık bir seçimin açıklanması da zaman alıyor elbette. Ancak yine de beklediğimiz kadar uzun bir vakit de almıyor. Seçim sonuçları ise 4 Haziran’da açıklanacak.

Kişisel verilerimin işlenmesine yönelik aydınlatma metnini ve ticari elektronik ileti gönderimi hakkındaki bilgilendirmeyi okudum ve anladım.

Güncel verilere dayanırsak eğer Hindistan’ın nüfusu yaklaşık 1,4 milyar. Bu nüfusun 969 milyonu oy kullanabiliyor.

Eğer oranlarsak, bu oran dünya nüfusunun yaklaşık sekizde biri ediyor.

 

Seçmen olmak için şartlar ne ve oylar nasıl toplanıyor?

Hindistan’da seçmen olmak için şartlar da birçok ülkeyle neredeyse aynı. Hindistan vatandaşı olmak, 18 yaşını doldurmuş olmak ve seçmen kaydına sahip olmak seçimde oy kullanmak için temel şartlar.

Ülke dışında yaşayan 134 milyon Hintli de seçimde oy kullanabiliyor ancak oy kullanabilmek için Hindistan’a dönmek zorundalar.

Hindistan kalabalık olduğu kadar devasa bir ülke aynı zamanda. Hindistan yaklaşık 3,3 milyon kilometrekareye yayılıyor. Seçim yasaları gereği de her bölgeye ulaşılabilir oy kullanma noktası kurulması gerekiyor.

 

Hindistan’daki genel seçim dünya için ne ifade ediyor?

Seçimdeki partileri, partilerin özelliklerini, seçmenlerin neler düşündüklerini ve Hindistan nasıl bir atmosferde seçime giriyor konusunu konuşmadan önce yine merak ettiğiniz o soruyu cevaplamak gerekiyor.

 

Hindistan’daki genel seçim dünya için ne ifade ediyor? Neden bu kadar önemli?

Her şeyden önce Hindistan, dünya sahnesinde yükselen ülkelerden biri. Hindistan ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) arasındaki gelişen ilişkiler, Hindistan’daki ekonominin büyümesi ve Hindistan’ın Çin ile rekabete girmesi Asya-Pasifik’teki dengelerin de değişebileceğine işaret ediyor.

 

Devam etmeden şu soruya da kısaca değinmekte yarar var. Hindistan gelecekte ekonomik bir süper güç olabilecek mi?

Hindistan son dönemde yatırımcılar ve firmalar için çekici bir alternatif olarak görülüyor. Özellikle Çin’deki yatırımcılar için daha uygun bir alternatif olan Hindistan’ın dünyanın büyük ekonomileriyle arası da iyi.

 

Peki bize veriler ne söylüyor?

Hindistan’ın ekonomisi 2023 verilerine göre yaklaşık 3,7 trilyon dolar değerinde. Bu oran Hindistan’ı dünyanın en zengin beşinci ülkesi yapıyor. Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin 2014’te iktidara gelmesinden bu yana Hindistan, bu sıralamada 4 basamak atladı.

Eğer ekonomik gelişmesinde hız kesmeden devam ederse birçok projeksiyon 2027’de Hindistan’ın dünyanın en zengin üçüncü ülke olmasını öngörüyor.

Ancak Gayri safi yurt içi hasılasının bu kadar yüksek olması Hintlilerin hayatları hakkında bize her zaman en doğru bilgiyi vermiyor. World Bank’ın 2022 verilerine göre kişi başına düşen gayri safi yurt içi hasıla dikkate alındığında Hindistan sıralamada 147. sırada yer aldı.

Kısacası Hindistan’da büyük oranda bir gelir eşitsizliği bulunuyor. Yoksulluk ise Hindistan’ın bir gerçeği.

Modi iktidarı ayrıca Hindistan’ı modernleştirme girişimlerine devam ediyor. İktidara gelmesinden bu yana Hindistan’daki yol, havalimanı, liman, demiryolu inşaatları için milyarlar harcayan Modi, geçetiğimiz yıllarda ülkede geniş çaplı bir teknoloji platformu kurarak yeni gelişimlere ayak uydurmaya çalışıyor.

Hindistan ve etrafını saran bu ekonomik gelişme, kendini hisse senedi piyasasında da hissettiriyor. Hindistan’da hisse senedi piyasası geçtiğimiz yıl 4 trilyon doları aştı.

Modi iktidarı Hindistan’da üretim bazlı bir ekonomik program izliyor. Bu ekonomik programa göre uluslararası yatırımcıyı ülkeye çekmeyi amaçlıyor böylece gayri safi yurt içi hasılasını artırmayı hedefliyor. Özellikle Çin ile aradaki gerilimin artmasındaki en büyük etki ise Hindistan’ın Çin’deki yatırımları da çekecek bir güce ulaşması.

Elbette ekonomideki bu ilerlemeye yine de mükemmel diyemeyiz. Hindistan’da özellikle genç nüfusuna özel işsizlik gün geçtikçe artıyor. Yeni gelecek iktidarın Hindistan’da yüz milyonlarca insana istihdam sağlaması gerekecek.

 

Ekonominin büyümesi dışında Hindistan seçimini neden takip etmeliyiz peki?

Dünyanın en büyük demokrasisi ayrıca büyük çalkantılar içinde. Bir yandan Çin’le bozulan ilişkiler ve Batı ile yakınlaşmalar Hindistan’ın demokrasisi için bir fırsat olsa da Modi iktidarıyla beraber büyüyen yolsuzluk ve basın özgürlüğündeki kısıtlamalar ise demokrasi için bir tehdit oluşturuyor.

Uluslararası dinamiklerin ve liderlerin politikaları bir demokrasiyi nasıl ayakta tutar? Bir demokrasiyi nasıl bitirir? Bu gibi soruların bir kısmı Hindistan’da yanıt bulabileceğimiz sorular.

 

Hindistan seçime nasıl bir atmosferde katılıyor?

Uzmanlara göre Modi iktidarı, ülkenin demokratik kurumlarının içini boşaltmaya devam ediyor. Buna ek olarak ülkedeki azınlıklara yönelik politikalar ise Hindistan’ın en büyük gündemleri arasında yer alıyor.

Örneğin 200 milyonluk Müslüman nüfusa sahip olan Hindistan’da birçok kişi, Modi iktidarı süresince tutuklandı.

Modi ayrıca basın özgürlüğünü kısıtlayarak kendisine yönelik eleştirilerin sesini kıstığı için de eleştiriliyor.

Uzmanlara göre seküler bir ülke olmaktan çıkan Hindistan, Modi iktidarıyla birlikte Hindistan kültürü ve değerleriyle barışık sağ popülist bir çizgi izliyor. Modi’nin bir seçim daha kazanmasıyla bu yolun daha da açılacağı aktarılıyor.

Bir yandan gayri safi yurt içi hasıla artarken ülkede gelir eşitsizliği de büyük ölçüde artıyor. Bu eşitsizlik bürokraside yolsuzluk ve şatafatla da birleşiyor. Örneğin Modi, 1272 milletvekili kapasiteli yeni parlamento açılışına katıldığında, bu parlamentonun yapımının 120 milyon dolarlık olduğunu öğreniyoruz.

Sözün özü Hindistan eriyen bir demokrasi, yükselen bir sağ popülizm ve ekonomik çalkantıların arttığı bir ortamda seçime gidiyor. Böyle bir demokrasiye dünyanın en büyük demokrasisi denebilir mi? İşte bu soruya siz kendiniz yanıt vereceksiniz.

 

Seçim maratonuna giderken seçmenlerin kafasında ne var?

Peki seçim maratonuna giderken Hindistan’da seçmenin kafasında neler var?

Özellikle eski jenerasyon, Modi iktidarından oldukça memnun görünüyor. AP News’a konuşan 94 yaşındaki Sud, Modi’nin ne kadar dürüst bir insan olduğunu anlatıyor gazetecilere.

Gençler içinse tablo daha farklı. Genç işsizliğin arttığı ülkede gençlerin de seçime giderken gündemi işsizlik oluyor.

Hindistan’da öğrenci olan ve 18 yaşına yeni basmış Ankita Jasra, ülkeden gidip yurt dışında okumanın kendisi için daha iyi olduğunu düşünüyor. Hindistan’dan umudu kesmiş olan Jasra, kendisi gibi diğer birçok kişinin de Hindistan’dan kaçtığını düşünüyor.

Orta kuşak diyebileceğimiz kuşaksa siyasetçilere karşı güvenlerini kaybetmiş görünüyor. Sistemin bozuk olduğundan bahseden 56 yaşındaki Ajay Jasra, yolsuzluktan şikayet ediyor. İktidardan şikayetçi olan bu kuşak muhalefetten de pek umutlu görünmüyor.

Modi için Hindistanlıların söylediği en önemli sözlerden biri ise “popüler ama ayrıştırıcı.”

Anketlere göre ise Modi, seçimi tekrardan kazanacak görünüyor.

 

Modi’nin karşısında muhalefetin şansı var mı?

Modi’nin ve iktidar partisi Hindistan Halk Partisi kazanmasını engellemek için parlamentoda bulunan partiler bir ittifak kurdular. Hindistan Ulusal Gelişimsel Kapsayıcı İttifak olarak çevrilebilecek bu ittifak, 41 politik partinin oluşturduğu 10 büyük çatı partinin birleşiminden oluşuyor.

Bu ittifakın seçim kampanyası ise “demokrasiyi kurtarmak.”

Bu ittifakın en önde gelen ismi ise Hindistan Ulusal Kongresi’nden Rahul Ghandi. Ancak Rahul Ghandi’nin yanında diğer popüler isimler ise Kongre Partisi lideri Mallikarjun Kharge ve Rahul’un kardeşi Priyanka Ghandi.

Başkent Delhi’yi yöneten Aam Aadmi (AAP) adlı parti de bu koalisyonun parçası.

 

Peki muhalefet ne kadar başarılı?

Şöyle söylersek konuyu anlarsınız. Son anketlere göre Modi’nin lideri olduğu Hindistan Halk Partisi ve müttefikleri, Hindistan Parlamentosu’nun alt kanadı Lok Sabha’da çoğunluğu sağlayabilir.

Lok Sabha, ülkenin başbakanını seçiyor. Başbakan da kuracağı kabineyi seçiyor.

Lok Sabha’da partilerin çoğunluğu sağlamak için 272 sandalyeyi kazanmaları gerekiyor.

 

Modi’den bahsetmeden olmaz

Sözü çok uzattım ancak son olarak Modi’den ksıaca bahsetmekte yarar var.

Hindu milliyetçiliği ve islamofobisiyle gündeme gelen Hindistan Başbakanı Narendra Modi, oldukça popüler bir figür. Hatta o kadar popüler ki birçok insan onun “Tanrı” olduğunu düşünüyor.

Modi kendini fakir bir ailenin fakir bir çocuğu olarak tanıtıyor ve yükselişine yönelik hikayesini de buradan kuruyor. Kendisini basit bir Hintli ve halktan biri olarak tanıtan Modi, yükselişindeki popüleritesini de bu hikâyesinden kazanıyor.

Yirmilerinde politikaya girmesiyle başlayan serüveni Hindistan’ın en güçlü liderlerinden biri olmasıyla hâlâ devam ediyor.

Ancak azınlıklara karşı yürüttüğü ayrıştırıcı politikalar Modi’nin figürünü de popüler ancak ayrıştırıcı bir lider olarak çiziyor.

Bürokrasideki yolsuzluk dalgasıyla, sağ popülizmiyle ve ayrıştırıcı politikalarıyla tanınan Modi, dünyanın birçok yerinde gördüğümüz liderlerden pek de farklı sayılmıyor. Modi’nin Hindu milliyetçiliği ve Hindistan geleneklerine yönelik yeni bir siyasi iklim yaratma politikası da yine aynı şekilde sağ partilerde gördüğümüz popülist liderlerden pek farklı da değil.

Popülerliği hâlâ devam eden Modi’nin bir dönem daha kazanmasıyla Hindistan nereye gidecek? İşte bunu da meslektaşım, gazeteci Madhuvanthti Srinivasan’dan dinleyelim.

Srinivasan: “İktidar bu sefer Güney Hindistan’da pozisyon kurabilmek için çok çalıştı”

Dünyanın en büyük ülkesi olan Hindistan’ın genel seçimi yarın başlıyor. 969 milyon seçmenler 2 ay boyunca 7 aşamalarda oy kullanacak. İlk aşamada ya da yarın 102 sandalye 21 eyalet çapında seçmenler oy kullanacak. Şimdi, biri şu sorabilir ki, biz Türkiye’de bir günde genel seçimler yapıyoruz. Siz neden böyle yedi aşamalarda seçimleri yapıyorsunuz diye. Nüfusu ve bazı eyaletlerin büyüklü sebepler tabii. Ama bazı bölgelerde güvenlik şiddet sorular da var. Aynı zamanda bazı bölgeler, özellikle kuzey ve doğuda dağlık bölgeler, yani oralara gidip bir seçim ayarlamak nispeten daha zor.

Şimdi hangi partiler katılıyor?

Malum biliyorsunuz Hindistan’da bir multi-party sistem var. Yani çok siyasi partili bir sistem var. Ulusal partileri de var, Bölgesel partileri de var.

Başbakan Narendra Modi ve onun BJP üçüncü defa iktidarı dönmeye çalışıyor. Aynı zamanda Indian National Congress’e de Kongre parti en büyük muhalefet parti olup seçimde katılacak. Muhalefet henüz başbakan aday kim olacağını belirtmedi ama tahminimize göre Kongre Parti’nin eski başkan Rahul Gandhi olacak diye düşünüyoruz.

Şimdi çoğu partiler, ulusal da olabilir, bölgesel de olabilir, ülkenin en büyük iki ittifakları üzerine katılacak. Birisi BJP’nin National Democratic Alliance ya da NDA ve ikincisi UPA ya da yeni ismi alan Muhalefetin India siyasi ittifak olacak. Bazı partiler özellikle bölgesel partiler herhangi bir ittifakta katılmayan bir iki eyaletlerde seçime giriyor.

İktidardaki olan BJP ve Başbakan Narendra Modi için çok büyük bir destek var. Yani onların tekrar iktidara dönmeye hakkında bir şüphe yok. Aynı zamanda muhalefet büyük oranda bölünmüş durumda, özellikle Kongre parti. Hatta bazı bölge partiler ittifakı bırakıp, yani muhalefet ittifakını bırakıp tek başına kendi güçlü olan şehirler ve ilçelere korumaya çalışıyor.

Şimdi bu seçimin bir özelliği var, biz bir değişiklik gördük.

İktidar Kuzey Hindistan’da güçlü, biz biliyoruz. Ama bu sefer Güney Hindistan’da bir pozisyon kurabilmek için çok çalıştı. Yani Güneyde bölgesel partiler daha popüler ve genel olarak BJP’ye karşı bir direniş var. Hatta bu seçimde Başbakan Narendra Modi bir İngilizce veya Hintçe bir kanala röportaj vermedi ama Tamil haber kanalına verdi. Yani Güney Hindistan’a bu kadar önemsemek, bu kadar ilgi… Yani Güney Hindistan’a bu kadar önemsemek biz ilk defa bir seçimde gördük ve bu bir değişiklik.

Şimdi iktidar seçmenleri ne diyor? Ülkeye ne diyor? Diyor ki eğer Hindistan ekonomik olarak, jeopolitik olarak genel olarak dünyada bir önemli ülke ise o bizim yüzümüzden. Yani o katkıyı gösterip oyları kazanmaya çalışıyor.

Aynı zamanda muhalefet ne diyor?

Muhalefet iktidarı ülkeye kutuplaştırması nedeniyle suçlanıyor. Yani muhalefet diyor ki Hindistan’ın demokrasisi ve laik kimliğini korumak önemli.